Paruwasi Umutima Utagira inenge wa Bikira Mariya ya Rwankuba
Padri Mukuru, Noheli BANZI Nimero ya telefoni: 0788799780 Umunyamabanga: Ignace TUYIZERE Nimero ya telefoni: 0783434583 Missa Ku cyumweru: .07h00 & 10h00 kuri Paruwasi. Ku mibyizi: 06h30 kuri paruwasi, na saa moya kuwa kane muri Santarali ya Rushashi Gushengerera Kuri paruwasi: Kuwa gatanu 07h15- 08h30. Mu masantrari: ku wa 4 cg ku wa 5. Penetensiya Ku wa gatanu: 07h15-08h30 Kwakira abakristu Kuwa gatatu |
IMITERERE YA PARUWASI.
Paruwasi ya Rwankuba ni imwe mu maparuwasi 27 agize Arikidiyosezi ya Kigali, mu Karere k’Ikenurabushyo ka Buliza-Bumbogo. Icyicaro cya Paruwasi giherereye kuri kirometero 20 uvuye ku muhanda wa kaburimbo Kirenge – Rushashi.Paruwasi ya Rwankuba ifite amasantarari arindwi(7) ariyo: Santarari Mutagatifu Fransisko w’Asizi Rwankuba, Santarari Mutagatifu Gregori Umunyabitangaza Rushashi, Santarari Bikira Mariya Utasamanywe icyaha Bumba, Santarari Mutagatifu Mikayire Coko, Santarari Mutagatifu Yozefu, Urugero rw’Abakozi Muyongwe, Santarari Mutagatifu Pawulini Huro, Santarari Mutagatifu Lawurenti Nganzo.Paruwasi ya Rwankuba ifite imiryangoremezo ivuguruye 267 na mpuzamiryangoremezo 99.Paruwasi ya Rwankuba ifite icyicaro muri Santarari ya Rwankuba mpuzamiryangoremezo ya Gati. Paruwasi Rwankuba ihana imbibi n’amaparuwasi akurikira:
Iburasirazuba:Paruwasi Rulindo
Iburengerazuba:Paruwasi Munyana
Amajyepfo:Paruwasi Muhondo na Paruwasi Ruli
Amajyaruguru:Paruwasi Mbogo*
Mu nzego za Leta, Paruwasi ya Rwankuba iherereye mu ntara y’Amajyaruguru,Akarere ka Gakenke,Umurenge wa Rushashi,Akagari ka Rwankuba, Umudugudu wa Giheta.
Santarali, imiryango remezo na mpuza nyuma y’ivuka rya Paruwasi Mbogo (2017)
Izina rya Santarali | Mpuza | I.R | Umubare w’abakristu | Umutagatifu | Itariki yizihizwaho |
Rwankuba | 13 | 35 | 2314 | Mutagatifu Faranswa | 3/12 |
Rushashi | 20 | 61 | 5567 | Mutagatifu Geregori Umunyabitangaza | 17/11 |
Coko | 14 | 40 | 2280 | Mutagatifu Mikayire | 29/9 |
Muyongwe | 13 | 33 | 2669 | Mutagatifu Yozefu | 1/5 |
Bumba | 19 | 48 | 3914 | Immaculée Conception | 8/12 |
Huro | 11 | 27 | 1868 | Mutagatifu Pawulo | 22/6 |
Nganzo | 9 | 23 | 3264 | Mutagatifu Lawurenti | 10/8 |
Bose | 99 | 267 | 21876 |
AMATEKA YA PARUWASI RWANKUBA
Paruwasi ya Rwankuba yaragijwe Umutima Utagira inenge wa Bikira Mariya (Coeur Immaculée de Marie)
1909 : Ishingwa rya Misiyoni ya Rulindo. Rwankuba yabyawe n’iyo Misiyoni.
15/08/1947 : Ishingwa rya Misiyoni ya Rwankuba yitiriwe Umutima utagira inenge wa Bikira Mariya yabyawe na Misiyoni ya Rulindo ishingwa abapadiri b’abanyarwanda Padiri Melikiyoro NABANA wabaye Padiri Mukuru wa mbere, Padiri Denis Mutabazi na Padiri Godifridi SIMBILI. Batangiye ari abakristu 4,642.
15 KANAMA 1947:UMUNSI MUKURU W’ASOMUSIYO. ISHINGWA RYA MISIYONI YA RWANKUBA IRAGIZWA UMUTIMA UTAGIRA INENGE WA BIKIRA MARIYA
Dore uko Diaire ya Misiyoni Rwankuba ibitubwira:
“Abakristu baza mu Misa ari benshi. Saa mbiri yuzuye Umwami Karoli MUTARA RUDAHIGWA aba ageze ku ikoni, bamuheka mu ngobyi kugera kuri Misiyoni. Abaturage babyigana bajya kureba no kwakira Umwami w’u Rwanda. Ni nabwo bwa mbere Umwami w’u Rwanda ageze mu Bumbogo bw’Abatsobe “abiru” cyangwa abantu bashinzwe amabanga y’ibwami.
Haza kandi n’Abayobozi barimo Van Hock, administrateur w’Akarere, Bwana Gossens, na Umuhinza Etienne RWIGEMERA. Ubwo niko imbaga yarushagaho kwiyongera.
Abandi bapadiri b’i Rulindo barimo Padiri GIAI VIA baza kwiyongera kubapadiri n’abashyitsi bitabiriye ibyo birori.
Saa tatu n’igice, Padiri Endreatis, Intumwa yihariye ya Musenyeri Laurenti Deprimoz wari i Burayi, aha umugisha Misiyoni afashijwe na Padiri Denis, umudiyakoni, na Padiri Canisius Kabagamba wari sous-diyakoni. Kiliziya iba ntoya cyane. Misa ivugirwa imbere y’inzu y’abapadiri.
Bamaze gusoma Ivanjiri, Intumwa ya Musenyeri ifata ijambo, imbere y’Umwami, abayobozi n’abaturage bose bari aho. Ashimira Imana, ashimira abagize uruhare bose ngo Misiyoni itangire, yifuza ko Ubumbogo bwumvira ijwi ry’intumwa 3 Imana iboherereje.
Nyuma ya Misa ,ubwo hari saa tanu n’igice, hakurikiraho ibirori imbere y’ubukarani. Abanyeshuri b’i Rwankuba na Rulindo bashimisha abari aho babagezaho ibikino n’indilimbo bigishijwe n’abarimu babo.
Nyuma y’ibirori, Padiri Denis atumizwa n’Abatwarekazi, bayobowe n’umugore wa Rwampungu witwa Emerisiyana MUKANKUSI , umubyeyi wa Batisimu w’Umugabekazi Radegonde. Baha Padiri Denis impano idasanzwe bageneye Misiyoni: Amatasses 6 na sou-tasses ; Amasafuriya 3 ; Amasahani 3 ; Amakanya 6, Ibiyiko 6 n’ibirahure 3. Basaba Padiri Denis kubishyikiriza abandi bapadiri. Bamwemerera kandi ko muminsi ya vuba bazazana n’ibiribwa.
Nyuma hakurikiyeho gufungura hatumirwa abo bategetsi bose. Rwampungu nawe yari ahari.Igihe bafunguraga, hafatwa icyemezo cyo kujya ku Rushashi mu saa cyenda kureba “Intore “ za Rwampungu n’ikipe y’umupira w’amaguru uhuza Rwankuba na Rulindo.. Byari byiza cyane. Barangije banganya. Tugaruka muri Misiyoni n’abaturage barikubura barataha „.
Abakristu 4 ba mbere ba batijwe tariki ya 24/8/1947 babatizwa na Padiri mukuru Melchior barimo Albert GAKURU wa Santrari Muyongwe.
Isakramentu ry’Ugukomezwa ryabereye muri Misiyoni ya Rwankuba tariki ya 3/5/1950 . Bari 626 bakomezwa na Musenyeri Laurenti DEPRIMOZ.
Isakramentu ry’Ugushyingirwa ryatanzwe bwa mbere tariki ya 4/9/1947 na Padiri Melchior hashyingirwa ingo 3 aribo:
Majorcus ZIRAGOBORA na Judith N.BAGENZI /Busanane
Maulus BUJISHO na Monica BASHYIRAMUNDA/Kiruku
Innocentius IRINIGA na Rose MAHARANE /BUMBA
4/1/1955 : Gutangira imirimo yo kubaka Kiliziya
6/02/1955 : Umugisha w’ibuye ry’ifatizo na Padiri Dejemeppe, Intumwa yihariye ya Musenyeri(delegue apostolique)
21/08/1955 : Ibirori byo guha umugisha Kiliziya nshya
07/2/1956 : Musenyeri Andreya Perraudin yageze bwa mbere i Rwankuba
1965 : Paruwasi Rwankuba bayishinze abapadiri bakomoka mu gihugu cya Espanye, muri Diyosezi ya VIC.
1966 : Ababikira b’Abasomusiyo bageze i Rwankuba
1967 : Itahwa ry’Ivuriro rya Rwankuba rishingwa Ababikira b’Abasomusiyo 1970 : Paruwasi Rwankuba yabyaye Paruwasi Ruli.
1972 : Ishingwa ry’Ishuri ry’Imyuga CERAR
1972: Padiri Gashugi Raphael na Padiri Francois RUBANZANGABO bahawe ubupadiri. 1988 : Ishingwa ry’ishuri ryisumbuye nderabarezi rya Rwankuba bivuye ku gitekerezo cy’ababyeyi babifashijwemo na Arikidiyosezi ya Kigali.
1988: Ishingwa ry’Umuryango w’Inshuti z’Abakene ushinzwe na Mama Gatalina Genovefa NDUWAMARIYA, Umubikira w’Umusomusiyo utangirira i Sholi, Santrari Muyongwe 1997 : Yubire y’imyaka 50 y’ishingwa rya Paruwasi. 2008 : Paruwasi Rwankuba yibarutse Paruwasi Mwamikazi w’Amahoro Muhondo 2011 : Paruwasi Rwankuba yibarutse Paruwasi Mutagatifu Tadeyo Munyana 2017: Paruwasi iritegura kwibaruka Paruwasi Mutagatifu Yohani Pawulo wa 2 Mbogo
UKO ABAPADIRI BAKURU BAGIYE BASIMBURANA (listi ikeneye kuzuzwa)
N0 | AMAZINA Y‘ABAPADIRI | UMWAKA |
1 | Abbé NABANA Melchior | 1947- 1951 |
2 | Abbé NZITABAKUZE Marcel | 1951- 1956 |
3 | Abbé NTAMAZEZE Louis | 1956- 1957 |
4 | Abbé RUBUMBIRA Léonard | 1957-1960 |
5 | Père MAIDA Enzo | 1960-1965 |
6 | Abbé GIOL Charles | 1965-1981 |
7 | Abbé BERENGUER Amat | 1981-1996 |
8 | Abbe BARUSHYWANUBUSA Avit | 1996-1997 |
9 | Abbé MUNYAZIKWIYE Paulin | 1997- 1998 |
10 | Abbé BIRAMAHIRE Evariste | 1997- 2007 |
11 | Abbé DUSHIMIYIMANA Innocent | 2007- 2010 |
12 | Abbé TWAGIRAMUNGU Valens | 2010- |
ABAPADIRI BAKOZE UBUTUMWA I RWANKUBA
UMWAKA | ABAPADIRI | |
1947 | Melchior NABANA( C) | 47-51* |
Godefroid SIMBILI | (1947 -17/1/1952 | |
Emmanuel MURERA | (26/01/1952- | |
Marcel NZITABAKUZE (C) | 6/6/ 51-56 | |
Thaddee BICURISHA | ||
Phocas NIKWIGIZE | ||
Christophe MUNYEMPUNZI | ||
Louis NTAMAZEZE (C) | 56- 57 | |
1957 | Leonard RUBUMBIRA | 57 -60 |
Eulade RUDAHUNGA | ||
1960 | Enzo MAIDA | 60-65 |
De Noue | ||
Avoyer | ||
Vargas | ||
Devigne | ||
1963 | Dargenio | |
Vender Avenne | ||
1964 | Hince REJEAN | |
Der Ridder | ||
1965 | Charles GIOL (C) | 65- 81 |
Ramon TIO | ||
Joan CASAS | -1973 | |
1966 | Amatus BERENGUER (C) | 81-96 |
Emmanuel CORNELLA | ||
Jean RIPPOL | ||
1973 | Raphael GASHUGI | |
Joseph BIMENYIMANA | ||
Jean SERRABASSA | ||
Joseph Marie PUJOL | ||
Barthelemy PELFORT | ||
Richard DOMANSKI | ||
Joseph CABBAYOL | ||
YVAN | ||
Mile GALLIC | ||
1991 | Valens TWAGIRAMUNGU | |
1996-1997 | Avit BARUSHYWANUBUSA (C) | |
1997-1998 | Paulin MUNYAZIKWIYE (C) | |
1998-2007 | Evariste BIRAMAHIRE( C) | |
Theophile KABANDA | ||
Deogratias TUYISENGE | ||
Patrice TWAGIRAYEZU | ||
2007 | Innocent DUSHIMIYIMANA(C ) | 2007-2010) |
Pacifique NDALIBITSE | ||
2010 | Valens TWAGIRAMUNGU (C) | 2010- |
Leopold KANANGA | 2010- 2013 | |
2011 | Bernard MUHAWENIMANA | |
Noel NSENGIMANA | 2013-2014 | |
2014 | Jean Claude RUZINDANA | 2014-2016 |
Faustin NSHUBIJEHO (Directeur) | 2015- | |
2015 | A. Florien NTURANYENABO | 2015- |
2016 | A.Leonidas TUYISENGE | 2015- |
*Padiri mukuru wa mbere yarangije ubutumwa bwe, Misiyoni ya Rwankuba ifite abakristu 5.800 harimo abakristu 4.500 byatangiranye na Misiyoni bari aba Misiyoni mbere ya Rulindo n’abandi 1300 bari bamaze kubatizwa n’abigishwa 6.000
Abapadiri babyawe na Paruwasi ya Rwankuba
No | AMAZINA | IGIHE YABUHEREWE | SANTRARI AKOMOKAMO | AHO AKORA UBUTUMWA |
1 | Francois RUBANZANGABO | 1972 | HURO | + |
2 | Raphael GASHUGI | 1972 | MBOGO | + |
3 | Patrice MUNYENTWALI | 18/07/1993 | MUYONGWE | UBUTALIYANI |
4 | Prudence HATEGEKIMANA | 02/08/1998 | RWANKUBA | KACYIRU |
5 | Gaspard MUKESHIMANA | 14/07/2002 | MUYONGWE | NYAMIRAMBO |
6 | Gaetan KABASHA | 19/11/2003 | BUSANANE | CENTRAFRIQUE |
7 | Gerard NSHAGAYIMANA | 16/07/2006 | RUGANDA | NYAMIRAMBO |
8 | Lambert DUSINGIZIMANA | 15/08/2008 | NGANZO | SAINT ANDRE |
9 | Viateur NSENGIYAREMYE | 18/07/2009 | MUYONGWE | GISHAKA |
10 | Faustin NSHUBIJEHO | 18/07/2009 | MURAMBI | RWANKUBA |
11 | Damien KIMENYI | 18/07/2009 | BUMBA | RULINDO |
12 | Bernard MUHAWENIMANA | 15/08/2008 | MUHONDO | NYAMATA |
13 | Dieudonne RUBAYITA NSENGIMANA | 2007 | MUHONDO | FRANCE |
14 | Albert UWAYEZU | 23/07/2011 | RWANKUBA | NKANGA |
15 | Ildephonse KANYAMIHIGO | 28/07/2013 | BUMBA | SAINT MICHEL |
16 | Faustin DUSHIMIYIMANA | 2015 | COKO | SHYORONGI |
Muri Paruwasi ya Rwankuba hari imiryango itatu (3) y’Abihaye Imana ariyo :
–Umuryango w’Ababikira b’Abasomusiyo bageze muri Paruwasi 1966. Bafite kominote i Rwankuba aho bashinzwe ivuriro ryaho.
–Umuryango w’Inshuti z’abakene ni Umuryango wavukiye muri Paruwasi Rwankuba 14/08/1986 ushinzwe na Mama Gatalina Genovefa NDUWAMARIYA , Umubikira w’Umusomusiyo uvukira muri Santrari ya Muyongwe, impuzamiryangoremezo ya Sholi. Bari mu maparuwasi menshi ya Arikidiyosezi ya Kigali no mu y’andi madiyosezi yo mu Rwanda. Bafite ingo 2: Rwankuba na Muyongwe. Mama Gatalina Genevofa yitabye Imana ku ya 04/07/2017 ashyingurwa tariki ya 08/07/2017 i Kabuye
– Umuryango w’Abaja ba Mariya ni umuryango utegerejwe kwemerwa muri Kiliziya wavukiye muri Paruwasi ya Rwankuba ku gitekerezo cya Padiri Amatus Berenguer , wari Padiri Mukuru, abashinga Mama Deogratias, Umubikira w’Umusomusiyo mu 1988. Ubu bagabye amashami menshi muri Arkidiyosezi. Muri Paruwasi Rwankuba bafite ingo 2: Rwankuba na Rushashi.
Inzira z’ibisubizo ku bibazo by’ingutu paruwasi ifite
Kongerera ubushobozi imiryango remezo
Kongerera ingufu ikenurabushyo ry’umuryango, kuko ari wo fondasiyo ya Kiliziya
Guteza imbere uruhare rw’abalayiki mu iyamamazabutumwa
Kongerara ubushobozi ibikorwa byita ku mibereho myiza y’abantu n’ibibarengera.
Kwishakamo ubushobozi bwo kubonera amikoro afasha Kiriziya kurangiza ibikenewe.
Guhugura no guherekeza abitangira ikenurabushyo mu nzego zose hamwe no kubaha umwanya mu ikenurabushyo rusange.
Guteza imbere icengezwa ry’Ivanjili mu muco nyarwanda muri rusange na Liturujiya by’umwihariko.
Guteza imbere amatwara y’iyogezabutumwa muri kiriziya y’iwacu no gutangiza imishyikirano n’andi matorero ya gikristu.
Guteza imbere ikenurabushyo ry’umuhamagaro.
Kuvugurura inzego z’ubuyobozi kugira ngo tugere ku ikenurabushyo rya tugendere hamwe.
Kuvugurura ibikorwa remezo aho bikenewe (Paruwasi, santarali za Nganzo, Bumba, Coko.)